Fizyoterapist Ebru Acar Yazdı; Parkinson nedir?
Gazetemizin yazarı Sayın Ebru Acar bu haftaki yazısında önemi bir konuyu ele aldı...
Parkinson nedir?
Parkinson hastalığı Beyinde dopamin salgılayan hücrelerin hasarı sonucu ortaya çıkan bir sinir sistemi hastalığıdır fakat bu hasarın neden ortaya çıktığı henüz tam olarak bilinmemektedir. Parkinson hastalığının motor bulguları ortaya çıkmadan başka belirtiler kendini gösterebilir bunlar arasında ağrı koku alma bozukluğu REM uyku davranış bozukluğu( Geceleri çok canlı rüyalar görüp etrafındakilere zarar verebilecek vurma gibi bazı hareketlerle ortaya çıkan bir uyku bozukluğudur.) ve tansiyon değişiklikleri gibi bulgular da izlenebilmektedir.
Parkinson hastalığının tipik bulguları ortaya çıkmaya başladığında, elde bacaklarda veya çenede istirahat döneminde titreme, mimiklerin kaybının izlendiği maske yüz belirtisi, yazının giderek küçülmesi şeklinde zor okunur bir yazıya sahip olma(Mikrografi), göz kırpma sayısında azalma, öne eğik ve yavaş şekilde yürüme, sık düşmeler, küçük adımlarla yürüme, donup kalmalar, hareketin ve konuşma hızının yavaşlaması, yutma bozuklukları, kabızlık, cinsel işlev bozuklukları, depresyon, psikoz, halisünasyon, gündüz uyuklama hali dürtü kontrol bozukluğu, ciltte yağlanmanın artması(Sebore) ve bunama da izlenebilir.
Parkinson’un belirtileri nelerdir?
İstirahat halinde izlenen titreme( tremor)
Hareketlerin yavaşlamsı( bradikinezi)
Pasif hareketlerini zorlaştıran kaslarda sertleşme (rijidite)
Ayakta durma dengesinin bozulması(Postural instabilite)
Denge problemleri
Yürüyüş problemleri
Fasial immobilite
Donma fenomeni
Konuşma problemleri
Resiprokal hareketlerde zorluk
GYA’de kısıtlanma
On-off fenomeni
El becerilerinde zayıflama
Tedavi yöntemleri
Medikal tedavi(L dopa)
Fizik tedavi
Mesleki terapi
Konuşma terapisi
Cerrahi tedavi
Pallidotomi
Talamotomi
Fizik tedavi ve rehabilitasyonunda neler yapılır?
Rehabilitasyon da mevcut semptomları kontrol altında tutmak, hastanın iyilik halini artırıp, günlük yaşam aktivitelerini idame ettireceği en iyi seviyeye getirmek hedeflenir.
Kaslarda meydana gelen sertliklerin ve ağrının giderilmesi ilk aşamadır. Ağrı kesici akımlar ( Tens) Sıcak uygulamalar ve gevşeme teknikleriyle kas esnekliği sağlanmaya ve ağrı giderilmeye çalışılır.
Yürüme ve denge çalışmaları ile daha güvenli yürüyüş sağlanmaya çalışılır yön değiştirme adım uzunluğunu ayarlama kol salınımlarına dikkat etme önemlidir.
Eklem sertliği oluşumunu engellemek için eklem hareket açıklığını koruma ve germe egzersizleri verilir.
Hastaların postürünün düzeltilmesi amacıyla gövde fleksörlerine germe, gövde extansörlerine kuvvetlendirme egzersizleri verilir ayrıca sürekli öne eğik duruş solunum kapasitesinin düşmesine yol açabileceğinden solunum kapasitesini artırmaya yönelik egzersizler verilir.